Προς τον Φαρμακευτικό Σύλλογο Ημαθίας

Θέμα: ΄΄Γνώμη σχετική με την προσωρινή απουσία φαρμακοποιού από το φαρμακείο του΄΄.

................................

Σχετικά με το ερώτημα σας έχω τη παρακάτω γνώμη.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα όσα ορίζουν οι ισχύοντες Νόμοι, Υπουργικές Αποφάσεις και

ερμηνευτικές εγκύκλιοι καταλήγω στα παρακάτω.

1. Ο φαρμακοποιός είναι μεν έμπορος ασκεί όμως ταυτόχρονα και κυρίως κοινωνικό λειτούργημα συνδεόμενο άμεσα με την Δημόσια Υγεία (Κωδ. Δεοντολογίας αρθ. 3 ΒΔ 20/9/55) με συνέπεια να μην δύναται να κλείσει (μονίμως ή προσωρινώς) το φαρμακείο του ειμη μόνον υπό τους όρους που ο Νόμος ορίζει (αρθ. 4 ΒΔ 20/9/55) ως αντιστάθμισμα του ρόλου, της ευθύνης και των ιδιαίτερα επαχθών ωραρίων του, λαμβάνει την καθιέρωση του φαρμακευτικού επαγγέλματος ως ΄΄κλειστού΄΄.
2. Το φαρμακείο διευθύνεται αυτοπροσώπως υπό του αδειούχου φαρμακοποιού ή προσωρινά, κατόπιν άδειας του Υπουργείου από τον νόμιμο αντικαταστάτη αυτού, υπέχοντος όλες τις ευθύνες περί της κανονικής λειτουργίας του φαρμακοποιού ..... Άδεια αντικαταστάσεως του αδειούχου ιδιοκτήτου του φαρμακείου από άλλον φαρμακοποιό, που δεν διευθύνει άλλο φαρμακείο, για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών παρέχεται από το Υπουργείο Υγείας σε περιπτώσεις ασθένειας ή ταξιδιού του αδειούχου φαρμακοποιού προς ευρυτέρα μόρφωση ή για άλλους εξαιρετικούς λόγους που το Υπουργείο θα κρίνει ως επαρκείς.

Η αίτηση του αδειούχου φαρμακοποιού προσυπογράφεται και από τον αντικαταστάτη του (αρθ. 10 παρ.1 Ν. 5607/32).

Επίσης για απουσία του αδειούχου φαρμακοποιού μικρότερη των δύο μηνών και εφ’ όσον στο φαρμακείο δεν απασχολείται βοηθός επιστήμων φαρμακοποιός (με πρόσληψη), μπορούν οι βοηθοί φαρμακείων να αντικαταστήσουν τον απουσιάζοντα φαρμακοποιό υπό τον όρο ότι βρίσκονται υπό την επίβλεψη και ευθύνη άλλου φαρμακοποιού που διαθέτει φαρμακείο στην ίδια πόλη και θα είναι συνυπεύθυνος με τον βοηθό για την εύρυθμη λειτουργία του φαρμακείου.

Η προσωρινή απουσία του φαρμακοποιού για χρονικό διάστημα έως δύο μήνες (αθροιστική ή περιοδική) γνωστοποιείται στον τοπικό Νομίατρο και κατά την γνώμη μου και στον οικείο φαρμακευτικό σύλλογο ώστε να έχει ούτος την ευκαιρία να συμπληρώσει, αν κρίνει αναγκαίο, τον πίνακα των εφημερευόντων φαρμακείων καλύπτοντας το δημιουργούμενο κενό στην εξυπηρέτηση των ασθενών και τούτο στα πλαίσια της γενικότερης ευθύνης του για την προστασία της Δημόσιας Υγείας.

«Οι παραβάτες των ανωτέρω τιμωρούνται διά προστίμου επιβαλλομένου από τον Υπουργό» (άρθρο 10 παρ.2 όπως τροποποιήθηκε Ν. 5607/32).

Όταν ο φαρμακοποιός απουσιάζει αυθαίρετα πέρα των ανωτέρω επιβάλλεται πρόστιμο και κλείσιμο του φαρμακείου και κατ’ άρθρο 7 και 12 ΑΝ 972/46 και δεν αποκλείεται και ποινική δίωξη κατά του αντικαθιστούντος αυτόν παρανόμως αν δηλ. αυτός είναι ιδιώτης ή βοηθός χωρίς επίβλεψη (αντιποίηση έργων φαρμακοποιού).

Αν μάλιστα επέλθη βλάβη ή υπάρξει κίνδυνος βλάβης της υγείας του ασθενούς από τυχόν εσφαλμένη ή μη προσήκουσα εκτέλεση της συνταγής πέρας της αστικής ευθύνης υφίσταται και περίπτωση ποινικής δίωξης (αρθ.302,308,288 ΠΚ), αυτονόητη δεν είναι και η πειθαρχική δίωξη και τιμωρία του φαρμακοποιού καθόσον ούτος φέρει πάντοτε ακεραία την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας του φαρμακείου του.

3. Πέραν των ανωτέρω που αφορούν την πρόσκαιρη απουσία του φαρμακοποιού η λειτουργία του φαρμακείου υπόκειται και σε λοιπούς κανόνες υποχρεωτικούς για την λειτουργία του.

Πιο συγκεκριμένα το ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων (υποχρεωτικό χωρίς εξαιρέσεις για το σύνολο των φαρμακοποιών) διέπεται από διάφορες διατάξεις όπως:

α) ωράριο καθημερινής λειτουργίας των φαρμακείων καθορίζεται από τον Τοπικό Δήμο, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και είναι υποχρεωτικό για τον λειτουργούντα φαρμακείο φαρμακοποιό μέσα στα όρια του Δήμου. {άρθρα 6 παρ.94 στοιχείο 35 και παρ.1 άρθρο 282 Ν. 3852/2010, άρθρο 22 Ν. 1483/84 καθώς και άρθρο 9 Ν.1963/91 όπως τροποποιήθηκαν ισχύουν, άρθρο 36 παρ.2 Ν.3918/2011, άρθρο 9 παρ.1,2,4 Ν 3918/2011, υπ’ αριθμ. ΔΥΓ3(β) Γ.Ποικ., 109282/2011 Υπ. Απόφαση, άρθρο 15 (Ρυθμίσεις φαρμακείων) Ν.4052/12}.

Η παραβίαση του ωραρίου όπως ορίζεται από τον Δήμο δεν είναι επιτρεπτή καθόσον τούτο είναι υποχρεωτικό, και επιφέρει ποινική, διοικητική και πειθαρχική δίωξη.

β) ωράριο εφημεριών καθοριζόμενο από την αντίστοιχη Περιφερειακή Ενότητα μετά από πρόταση του αρμόδιου κατά τόπο Φαρμακευτικού Συλλόγου. Είναι αυτονόητο ότι δεν είναι επιτρεπτή η παραβίαση του, αύτη δε επιφέρει διοικητικές, ποινικές και πειθαρχικές κυρώσεις.

γ) διευρυμένο ωράριο φαρμακείων όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 36 παρ. 2 Ν.4254/14.

Ειδικώτερα όλα τα φαρμακεία μπορούν να λειτουργούν ελεύθερα (πάντοτε βέβαια με την επιφύλαξη του απαραβιάστου του ωραρίου του Δήμου και των εφημεριών) όλες τις ημέρες της εβδομάδας πλην Κυριακής. Τούτο δε αποτελεί ελεύθερη επιλογή (πέραν των ως αναγκαστικών προαναφερομένων) του κάθε φαρμακοποιού και η γνωστοποίηση του στις αρμόδιες Αρχές δεν είναι υποχρεωτική (παρ.2^α αρθ.36) .

Αν όμως ο φαρμακοποιός επιθυμεί το φαρμακείο του να περιλαμβάνεται επισήμως στο διευρυμένο ωράριο και τους μηνιαίους πίνακες των εφημεριών του οικείου Φαρμακευτικού Συλλόγου ούτος υποχρεούται να το δηλώσει στον Φαρμακευτικό Σύλλογο και τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη.

Στην περίπτωση αυτή το λεγόμενο διευρυμένο ωράριο είναι πλέον υποχρεωτικό για τον φαρμακοποιό και η τυχόν παραβίαση επισύρει σε βάρος του ποινικές, πειθαρχικές και διοικητικές συνέπειες.

Απ’ όλα τα παραπάνω είναι σαφές κατά την γνώμη μου ότι:

1. 1)Ο φαρμακοποιός σε περίπτωση προσωρινής – πρόσκαιρης απουσίας από το φαρμακείο του, υπό τις προϋποθέσεις που προεκτίθενται, υποχρεούται σε ενημέρωση των επιβλεπουσών Αρχών (Υπ. Υγείας και Φαρμ. Σύλλογο).
2. 2)Ο φαρμακοποιός τηρεί υποχρεωτικά σε κάθε περίπτωση (και στη περίπτωση της πρόσκαιρης απουσίας του) α) το ωράριο που ο οικείος Δήμος καθορίζει, β) το ωράριο των εφημεριών και γ) το διευρυμένο ωράριο αν επιλέξει την συμμετοχή του στους πίνακες του οικείου Φαρμακευτικού Συλλόγου.

Διευκρινίζεται και πάλι ότι ο Φαρμακοποιός έχει το δικαίωμα πέραν των προαναφερομένων υποχρεωτικών ωραρίων να διευρύνει αυτοβούλως το ωράριο του κατά την κρίση και την σωματική αντοχή του.

   Βέροια 28/6/2016

   Με εκτίμηση

                                                                                      Ο Νομικός Σύμβουλος

     ΦΙΛΙΠΠΟΣ Σ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ

                                                                           Δικηγόρος

                                                                                ΒΕΡΟΙΑ – Κεντρικής 13

                                                                             Τηλ. 23310 61581