Φαρμακευτικός Σύλλογος Ημαθίας

Αθήνα,  3 Ιανουαρίου 2024

Αριθμ. Πρωτ. 46

Προς : Φαρμακευτικοί Σύλλογοι της Χώρας

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Σε συνέχεια της υπ΄ αριθμόν 4562/2.11.2023 ενημέρωσης του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς τους Φαρμακευτικούς Συλλόγους και  της υπ΄ αριθμόν 5239/20.12.2023 επιστολής του Π.Φ.Σ προς τα προγράμματα κατασκευής λογισμικού φαρμακείων, σας υπενθυμίζουμε ότι από 01.01.2024 κατά την εκτέλεση συνταγών Ευρωπαίων Πολιτών από τον φαρμακοποιό, απαιτείται η ανάρτηση σε ηλεκτρονική μορφή της κάρτας ΕΚΑΑ. Τα προγράμματα φαρμακείων θα πρέπει να έχουν ήδη υλοποιήσει την εν λόγω εφαρμογή.

Επίσης, σας ενημερώνουμε ότι στις 27.12.2023 τέθηκε σε ισχύ η απένταξη των φαρμακευτικών σκευασμάτων ασβεστίου από τον κατάλογο Αποζημιούμενων Φαρμάκων, όπως αυτά αναφέρονται στην επισυναπτόμενη απόφαση του Υπουργείου Υγείας. Βάσει της απόφασης αυτής, οι ιατροί δεν μπορούν πλέον να συνταγογραφούν τα εν λόγω σκευάσματα, ούτε οι φαρμακοποιοί να τα εκτελούν σε συνταγές οι οποίες έχουν ήδη εκδοθεί και συμπεριλαμβάνουν τα εν λόγω φαρμακευτικά σκευάσματα ασβεστίου.

Με Εκτίμηση,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                        Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΛΤΑΣ                        ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΤΣΑΡΑΚΗΣ

Αθήνα 30.12.2023

Ανακοίνωση

Στην πύλη ΕΟΠΥΥ ΚΜΕΣ έχουν αναρτηθεί από τις 30.12 βεβαιώσεις με τα οριστικά ποσά των παρακρατήσεων ανά κατηγορία ΦΠΑ.

Όσοι φαρμακοποιοί έχουν ήδη εκδώσει τα πιστωτικά τιμολόγια, θα πρέπει να ελέγξουν αν τα ποσά συμφωνούν με τη νέα βεβαίωση παρακρατήσεων.

Σε περίπτωση που εντοπίσουν διαφορές στα ποσά των τιμολογίων που έχουν εκδοθεί, υπάρχουν οι επιλογές:

1. Ακύρωση των πιστωτικών τιμολογίων αν αυτά έχουν εκδοθεί στις 30.12.2023 και έκδοση νέων βάσει της νέας βεβαίωσης(στην πύλη ΕΟΠΥΥ ΚΜΕΣ θα αποσταλεί ηλεκτρονικά μόνο το νέο τιμολόγιο). Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα έκδοσης συμπληρωματικού τιμολογίου με τα ποσά των διαφορών και αποστολής και των 2 πιστωτικών τιμολογίων στην πύλη ΚΜΕΣ.
2. Σε περίπτωση που τα πιστωτικά τιμολόγια έχουν εκδοθεί με ημερομηνία 29.12.2023 απαιτείται έκδοση συμπληρωματικού τιμολογίου με τα ποσά των διαφορών και αποστολή και του δεύτερου πιστωτικού στην ΚΜΕΣ. Τα συμπληρωματικά πιστωτικά τιμολόγια μπορούν να εκδοθούν και τον επόμενο χρόνο και μπορούν να αποσταλούν με την τωρινή ή την επόμενη υποβολή στις αρχές Φεβρουαρίου, καθόσον το ποσό του πιστωτικού αφαιρείται πάντα από το εισόδημα του 2023.

Εκ του ΠΦΣ

Το νέο δελτίο τιμών έχει ισχύ:

Για τους ΚΑΚ, τα Νοσοκομεία και τις Ιδιωτικές Κλινικές, από 31-12-2023

Για τις φαρμακαποθήκες και τους συνεταιρισμούς από 23-01-2024

Για τα φαρμακεία από 12-02-2024

Δείτε αναλυτικά εδώ:

moh.gov.gr

BAΣEI THΣ ANAKOINΩΣHΣ ΣTHN ΠYΛH EOΠYY-KMEΣ, ΠPIN AΠO ΛIΓO, EXOYN ANAPTHΘEI AΠO TIΣ 15:45 ΣHMEPA 30.12.23 BEBAIΩΣEIΣ ME TA OPIΣTIKA ΠOΣA TΩN ΠAPAKPATHΣEΩN ANA KATHΓOPIA ΠA. OΣOI ΦAPMAKOΠOIOI EXOYN HΔH EKΔΩΣEI TA ΠIΣTΩTIKA TIMOΛOΓIA, ΘA ΠPEΠEI TΩPA NA EΛEΓΞOYN AN TA ΠOΣA ΣYMΦΩNOYN ME TH NEA BEBAIΩΣH ΠAPAKPATHΣEΩN. ΣE ΠEPΙΠTΩΣH ΠOY ENTOΠIΣOYN ΔIAΦOPEΣ ΣTA ΠOΣA TΩN TIMOΛOΓIΩN ΠOY EXOYN EKΔOΘEI, YΠAPXOYN OI EΠIΛOΓEΣ:

1. AKYPΩΣH TΩN ΠIΣTΩTIKΩN TIMOΛOΓIΩN AN AYTA EXOYN EKΔOΘEI ΣHMEPA 30.12.23 KAI EKΔOΣH NEΩN BAΣEI THΣ NEAΣ BEBAIΩΣHΣ. (ΣTHN ΠYΛH EOΠYY-KMEΣ ΘA AΠOΣTAΛEI HΛEKTPONIKA MONO TO NEO TIMOΛOΓIO.) YΠAPXEI AKOMH, H ΔYNATOTHTA EKΔOΣHΣ ΣYMΠΛHPΩMATIKOY TIMOΛOΓIOY ME TA ΠOΣA TΩN ΔIAΦOPΩN KAI AΠOΣTOΛHΣ KAI TΩN 2 ΠIΣTΩTIKΩN TIMOΛOΓIΩN ΣTHN ΠYΛH KMEΣ.

2. ΣE ΠEPIΠTΩΣH ΠOY TA ΠIΣTΩTIKA TIMOΛOΓIA EXOYN EKΔOΘEI ME XΘEΣINH HMEPOMHNIA 29.12.23, AΠAITEITAI EKΔOΣH ΣYMΠΛHPΩMATIKOY TIMOΛOΓIOY ME TA ΠOΣA TΩN ΔIAΦOPΩN KAI AΠOΣTOΛH KAI TOY 2O ΠIΣTΩTIKOY ΣTHN KMEΣ. TA ΣYMΠΛHPΩMATIKA ΠIΣTΩTIKA TIMOΛOΓIA MΠOPOYN NA EKΔOΘOYN KAI TON EΠOMENO XPONO KAI MΠOPOYN NA AΠOΣTAΛOYN ME THN TΩPINH H THN EΠOMENH YΠOBOΛH ΣTIΣ APXEΣ ΦEBPOYAPIOY, KAΘOΣON TO ΠOΣO TOY ΠIΣTΩTIKOY AΦAIPEITAI ΠANTA AΠO TO EIΣOΔHMA TOY 2023

Η Πρόεδρος                        Ο Γ. Γραμματέας

Κατή Σοφία                        Μουρτζίλας Γεώργιος

22/12/2023

Διαβάστε την ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας για τη νέα θετική λίστα φαρμάκων που τίθεται σε ισχύ από 27/12/2023 στο link

https://www.moh.gov.gr/articles/times-farmakwn/epitroph-aksiologhshs-kai-apozhmiwshs-farmakwn/12050-anathewrhsh-katalogoy-apozhmioymenwn-farmakwn-toy-arthroy-251-toy-n-4512-2018-opws-tropopoihthhke-me-to-arthro-24-toy-n-4633-2019

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

                               ΝΠΔΔ

Αριθμ. Πρωτ. 5279 /27.12.2023

Προς : Φαρμακευτικοί Σύλλογοι της Χώρας

Θέμα: «Ενημέρωση  για διαδικασίες που αφορούν στα φαρμακεία στο τέλος του έτους 2023»

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

• Έκδοση ενός Πιστωτικού τιμολογίου παρακρατήσεων έτους 2023 που θα συμπεριληφθεί στη ΣΣΥ μηνός Δεκεμβρίου

Όπως κάθε χρόνο το πιστωτικό τιμολόγιο παρακρατήσεων έτους 2023 θα υποβληθεί στο φάκελο συνοδευτικών εγγράφων μηνός Δεκεμβρίου αφού δηλωθεί στην πύλη της ΚΜΕΣ ως τύπου «5.2 Πιστωτικό Τιμολόγιο / Μη Συσχετιζόμενο» και συμπεριληφθεί στη ΣΣΥ.

Στη διαδικτυακή πύλη της ΚΜΕΣ θα αναρτηθεί έως τέλος του έτους η «ΕΤΗΣΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΕΩΝ» που αφορά ποσά τα οποία δεν έχουν εισπραχθεί και αφορούν τις πληρωμές από τον ΕΟΠΥΥ οι οποίες πραγματοποιήθηκαν εντός του 2023. Συγκεκριμένα:

1. Τις συνολικές παρακρατήσεις του rebate (Ν.3918/11)
2. Τις εκπτώσεις επί των τιμολογίων για ποσά άνω των 35.000 ευρώ (Ν.4052/12)
3. Τις πιθανές περικοπές σε συνταγές για το έτος 2023.

Κάθε φαρμακείο με βάση αυτή τη βεβαίωση, θα πρέπει να εκδώσει Πιστωτικό Τιμολόγιο με ημερομηνία εντός του 2023 ή μεταγενέστερη.  Στη βεβαίωση θα υπάρχει η ανάλυση των ποσών παρακράτησης ανά κατηγορία ΦΠΑ, προκειμένου να μεταφερθούν αυτά αντίστοιχα στο μηχανογραφικό πρόγραμμα διαχείρισης του φαρμακείου και να εκδοθούν τα πιστωτικά τιμολόγια μηχανογραφικά, όπως γίνεται κάθε χρόνο.

Όσοι συνάδελφοι δεν έχουν μηχανογραφικό πρόγραμμα (ή δεν το χρησιμοποιούν για την έκδοση τιμολογίων) θα μπορούν από την πύλη της ΚΜΕΣ να εκδώσουν Πιστωτικό Τιμολόγιο χρησιμοποιώντας την προσυμπληρωμένη φόρμα, η οποία συμπληρώνεται αυτόματα με τα ποσά των παρακρατήσεων και περικοπών, όπως αναφέρονται στη βεβαίωση.

• Σας τονίζουμε ότι ο ΦΠΑ για τα Πιστωτικά τιμολόγια εφόσον εκδοθούν με ημερομηνία εντός του 2023, ο ΦΠΑ καταλογίζεται στην περιοδική δήλωση του Δεκεμβρίου ή του τελευταίου τριμήνου, ενώ αν εκδοθούν με ημερομηνία εντός του 2024 ο ΦΠΑ θα καταλογιστεί στην περιοδική δήλωση του Ιανουαρίου ή του πρώτου τριμήνου 2024.

• Και στις δύο περιπτώσεις θυμίζουμε, ότι βάσει της αρχής του δεδουλευμένου, τα ποσά των παρακρατήσεων όπως περιγράφονται στο Πιστωτικό τιμολόγιο, αναγνωρίζονται και συνυπολογίζονται στο οικονομικό έτος το οποίο αφορούν, δηλαδή το 2023.

• Για τα φαρμακεία που έχει λήξει η σύμβαση με τον Οργανισμό, είτε λόγω συνταξιοδότησης είτε λόγω αλλαγής εταιρικής μορφής εντός του έτους, τα Πιστωτικά τιμολόγια θα πρέπει να εκδοθούν με ημερομηνία όχι μεγαλύτερη της ημερομηνίας διακοπής των εργασιών στην Εφορία, με βάση την αναρτημένη βεβαίωση στην πύλη ΚΜΕΣ.

• Πίνακας Απογραφής Φαρμάκων του Ν. 3459/2006 περί ναρκωτικών

Επίσης, σας υπενθυμίζουμε ότι στο τέλος κάθε χρόνου θα πρέπει να γίνει απογραφή των ποσοτήτων των ναρκωτικών φαρμάκων του Ν.3459/2006  τις οποίες διαθέτουν τα φαρμακεία στις 31/12/2023.

Στις καταστάσεις αυτές οι οποίες δύναται να είναι μηχανογραφημένες (μέσω των προγραμμάτων) ή χειρόγραφες θα πρέπει να αναγράφεται:

• η επωνυμία του Φαρμακείου,
• τα αποθέματα των φαρμάκων του Ν.3459/2006 την 31^η.12.2023,
• η ημερομηνία παράδοσης στην Υπηρεσία,
• σφραγίδα Φαρμακείου και υπογραφή.

        Η κατάσταση απογραφής του κάθε φαρμακείου συμπληρώνεται εις διπλούν. Το ένα διπλότυπο κατατίθεται στην Υπηρεσία ενώ το άλλο επιστρέφεται υπογεγραμμένο και σφραγισμένο από την Υπηρεσία και φυλάσσεται  στο  Φαρμακείο.

        Για την απογραφή των φαρμάκων του κρατικού μονοπωλίου (πεθιδίνες, μορφίνες) χρησιμοποιείται αποκλειστικά το Βιβλιάριο Ετήσιων Καταστάσεων Ναρκωτικών Φαρμάκων που είναι τριπλότυπο και τα δύο πρώτα φύλλα υποβάλλονται στην Υπηρεσία. Η υποβολή των καταστάσεων, για όσα φαρμακεία διαθέτουν το Βιβλιάριο (διαθέτουν ονομαστική πάγια εντολή πώλησης ναρκωτικών), είναι υποχρεωτική έστω και αν η κίνηση μέσα στο έτος ήταν μηδενική.

• Παρακράτηση φόρου 4% κατά την προμήθεια αγαθών και 8% από την παροχή υπηρεσιών από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης

Υπενθυμίζουμε πως για την παρακράτηση φόρου 4% από τον ΕΟΠΥΥ για τα τιμολόγια των υποβολών των  Ιατροτεχνολογικών  Προϊόντων, όπως επίσης και για την παρακράτηση φόρου 8% από τον ΕΟΠΥΥ για τα τιμολόγια της «επιβεβαίωσης των Ραντεβού εμβολιασμών COVID-19», των «εγγραφών των πολιτών στον προσωπικό ιατρό» και τιμολογίων που αφορούν το eΔΑΠΥ, δεν εκδίδεται καμία βεβαίωση καθώς η παρακράτηση θα εμφανιστεί αυτόματα  στο σύστημα  του Τaxisnet και θα συμψηφιστεί με τις λοιπές φορολογικές μας υποχρεώσεις.

Πρόκειται για παρακράτηση φόρου που εμπίπτει στο γενικό κανόνα για τις «Προμήθειες κάθε είδους αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από Οργανισμούς και Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης» και αντιστοιχεί στην απόκλιση του ποσού που ο ΕΟΠΥΥ εκκαθαρίζει στους παρόχους και του ποσού το οποίο τελικά κατατίθεται στο λογαριασμό τους.

Το συνολικό άθροισμα των ποσών αυτών τα οποία παρακρατούνται για κάθε μήνα, θα το δει ο Λογιστής συγκεντρωτικά μέσα στο σύστημα του Τaxisnet ως “Εικόνα αποδοχών 2023” και θα πρέπει να το προσμετρήσει ως “Φόρος που παρακρατήθηκε” από τον ετήσιο φόρο εισοδήματος, χωρίς καμία ενέργεια από το φαρμακοποιό.

Αθήνα,  22 Δεκεμβρίου 2023

Αριθμ. Πρωτ. 5268

Προς : Φαρμακευτικοί Σύλλογοι της Χώρας

Θέμα: «Νέες παρατάσεις των έκτακτων μέτρων λόγω πανδημίας που αφορούν τα φαρμακεία»

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Ψηφίστηκε και αναμένεται να πάρει ΦΕΚ το Νομοσχέδιο  του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «Οργανωτικές και διαδικαστικές διατάξεις για την ανάπτυξη, παρεμβάσεις για την ενίσχυση της δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης και άλλες επείγουσες διατάξεις», το οποίο περιλαμβάνει  την  «Παράταση ισχύος ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και την προστασία της δημοσίας υγείας» , και συγκεκριμένα την παράταση μέχρι την 31^η /03/2024:

• της επανέκδοσης συνταγών χρονίων πασχόντων στο Σ.Η.Σ.,
• της επανέκδοσης γνωματεύσεων στο eDAPY,
• της παράτασης της λήξης των συνταγών φαρμάκων ΕΟΠΥΥ.

Η λήξη των συνταγών ΕΟΠΥΥ των οποίων παρήλθε η ισχύς τους είτε πρόκειται να εκδοθούν από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, αναμένεται να παραταθεί έως την 31η.03.2024 με τις συνήθεις διαδικασίες που ακολουθεί η ΗΔΙΚΑ, δίνοντας προτεραιότητα στις νεοεκδοθείσες συνταγές και κατόπιν αυτών που είχαν συνταγογραφηθεί κατά το προηγούμενο διάστημα.

Παράταση μέχρι την 31η /03/2024 δόθηκε και στην παρ.5 του άρθρου 75 του Ν. 5034/2023 (Α΄ 69) που αφορά στη διενέργεια των rapid test και από τα φαρμακεία.

Με Εκτίμηση,

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                        Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΛΤΑΣ                        ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΑΤΣΑΡΑΚΗΣ

Ο καθοριστικός ρόλος του φαρμακοποιού στον εμβολιασμό και στη βελτίωση της μικροβιακής αντοχής στον πληθυσμό της κοινότητας - Τι ανακοινώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Καθοριστικό κρίνει τον ρόλο του κοινοτικού φαρμακοποιού στον εμβολιασμό ομόφωνα η Ευρώπη, διεκδικώντας την άμεση επέκταση και ενίσχυση αυτού του ρόλου στις χώρες της ‘Eνωσης, με τη Γενική Συνέλευση της PGEU να εγκρίνει ένα νέο σχετικό έγγραφο θέσεων.

Οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί συνεισφέρουν ουσιαστικά στις στρατηγικές εμβολιασμού. Είναι οι πιο προσβάσιμοι επιστήμονες υγείας, τοποθετημένοι στην καρδιά των κοινοτήτων, ικανοί να παρέχουν πληροφορίες, συμβουλές και θεραπείες για τη μείωση του φόρτου των ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια. Οι φαρμακοποιοί συμμετέχουν επίσης, σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον εμβολιασμό, αντιμετωπίζουν το δισταγμό και τις παρωχημένες απόψεις περί εμβολιασμού, συμβάλλοντας στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης.

«Η δυνατότητα εμβολιασμού στους φαρμακοποιούς βελτιώνει την προσβασιμότητα, την ευκολία για τους ασθενείς και κυρίως τα συνολικά ποσοστά εμβολιασμού. Το εκτεταμένο ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων και ένα στρατηγικά κατανεμημένο δίκτυο επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για επέκταση των υπηρεσιών εμβολιασμού. Δεκαπέντε χώρες στην Ευρώπη έχουν μέχρι στιγμής εφαρμόσει με επιτυχία προγράμματα εμβολιασμού, υπό τη διεύθυνση φαρμακοποιών, και βασιζόμαστε σε άλλες που θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους προς όφελος των ασθενών και της δημόσιας υγείας», τονίζει ο πρόεδρος της PGEU Koen Straetmans.

Το έγγραφο θέσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού προτείνει ενέργειες, που μπορούν να ληφθούν για να μεγιστοποιηθεί η συμβολή των φαρμακοποιών στην αντιμετώπιση ασθενειών, οι οποίες μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό, ενώ παράλληλα συστήνει τρόπους βελτίωσης της εμβολιαστικής κάλυψης, όπως:

• Την επέκταση της φαρμακευτικής πρακτικής με την εφαρμογή προγραμμάτων εμβολιασμού από φαρμακοποιούς με την κατάλληλη υποστήριξη από τα εθνικά συστήματα υγείας

• Την εισαγωγή προγραμμάτων εμβολιασμού στα εθνικά σχέδια προαγωγής της υγείας, με βάση τα φαρμακεία

• Την ενσωμάτωση των φαρμακοποιών στις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένης της καμπάνιας επικοινωνίας σχετικά με την παραπληροφόρηση γύρω από τα εμβόλια

Γίνεται αντιληπτό πως η δυνατότητα διενέργειας των εμβολιασμών από τα κοινοτικά φαρμακεία αυξάνει τόσο την προσβασιμότητα όσο και την ευκολία για τους ασθενείς και κυρίως βελτιώνει τα συνολικά ποσοστά εμβολιασμού. Ο φαρμακοποιός της γειτονιάς είναι ο σύμβουλος υγείας του μέσου ασθενή, που επισκέπτεται συχνά το φαρμακείο του, αναπτύσσοντας με την πάροδο του χρόνου μία σχέση εμπιστοσύνης, καθοριστικής στο κομμάτι της πρόληψης όπου συμπεριλαμβάνεται και ο εμβολιασμός. Τα στοιχεία δείχνουν, ότι οι υπηρεσίες εμβολιασμού που βασίζονται στο φαρμακείο οδηγούν σε αύξηση των ποσοστών μεταξύ των ατόμων που είχαν χάσει τον εμβολιασμό τους το προηγούμενο έτος και σε εκείνους που διαφορετικά δεν θα είχαν λάβει εμβόλιο. Δείχνουν επίσης, ότι το ένα τρίτο των εμβολίων χορηγήθηκε εκτός εργάσιμων ημερών, υπογραμμίζοντας την προσβασιμότητα του δικτύου των κοινοτικών φαρμακείων και τη συμβολή στη μείωση των απουσιών από την εργασία.

Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν γίνει άλματα στο κομμάτι του εμβολιασμού με πρωταγωνιστές τα κοινοτικά φαρμακεία. Ο ρόλος του Έλληνα φαρμακοποιού έχει ενδυναμωθεί με τη δυνατότητα χορήγησης αντιγριπικών εμβολίων και αντιτετανικών ορών στα φαρμακεία από το 2019, συμβάλλοντας θεαματικά στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού της κοινότητας.

Ακόμα, οι φαρμακοποιοί έχουν συμμετάσχει σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σχετικά με τον εμβολιασμό κατά του COVID-19, τον προγραμματισμό των ραντεβού των πολιτών τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, μια αμειβόμενη υπηρεσία που συνεχίζεται έως και σήμερα. Το 2023, μετά από διαβούλευση με το αρχείο ασθενών και ακολουθώντας προκαθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης, οι φαρμακοποιοί εξουσιοδοτήθηκαν επιπλέον να χορηγούν το εμβόλιο της γρίπης χωρίς την ανάγκη ιατρικής συνταγής.

Μικροβιακή Αντοχή - μία απειλή για τη δημόσια υγεία

Τον Ιούλιο του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, υπέδειξε τη μικροβιακή αντοχή (ΜΑ) ως μία από τις τρεις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία. Εκτιμάται ότι περισσότερα από 35.000 άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως άμεση συνέπεια λοίμωξης που οφείλεται σε βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Η ΜΑ έχει σοβαρές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία και στοιχίζει στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, καθώς μειώνει την ικανότητα πρόληψης και θεραπείας λοιμωδών νόσων, απειλεί, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα διενέργειας χειρουργικών επεμβάσεων, τη θεραπεία ανοσοκατεσταλμένων ασθενών, τη μεταμόσχευση οργάνων και την αντικαρκινική θεραπεία. Συνεπάγεται υψηλό κόστος για τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί επίσης απειλή για την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς έχει και αντίκτυπο στην υγεία των ζώων και στα συστήματα παραγωγής.

Το πρόγραμμα EU for Health παρέχει σημαντικά ποσά επενδύσεων για την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής ιδίως μέσω άμεσων επιχορηγήσεων στις αρχές των κρατών μελών για την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης της μικροβιακής αντοχής. Έχει σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών στην εφαρμογή των εθνικών σχεδίων δράσης για τη μικροβιακή αντοχή στο πλαίσιο της προσέγγισης «My Health», στην πρόληψη και τον έλεγχο τόσο των λοιμώξεων της κοινότητας όσο και των λοιμώξεων που σχετίζονται με χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, καθώς και στην εφαρμογή των στρατηγικών αντιμικροβιακής επιτήρησης. Ο περιορισμός της διαθεσιμότητας στοχευμένων αντιβιοτικών, όπως οι κινολόνες, κρίνεται απαραίτητος για την πρόληψη της ανάπτυξης και της εξάπλωσης της ΜΑ.

Σύμφωνα με έρευνα του 2022, που αποκαλύπτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τη Μικροβιακή Αντοχή, προκύπτει σαφής έλλειψη γνώσεων των Ευρωπαίων σχετικά με τα αντιβιοτικά, καθώς μόνο οι μισοί από τους ερωτηθέντες γνωρίζουν ότι είναι αναποτελεσματικά κατά των ιών, ενώ σχεδόν ένας στους δέκα πολίτες λαμβάνει αντιβιοτικά χωρίς συνταγή. Ακόμα, φαίνεται να υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των πολιτών της Ένωσης στην αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών. Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν την ανάγκη να αυξηθούν και να βελτιωθούν οι δραστηριότητες επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη ΜΑ και τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών σε όλα τα επίπεδα, ως μέσα προώθησης της γνώσης και της αλλαγής συμπεριφοράς.

Η εκπαίδευση, η ευαισθητοποίηση και η κατάρτιση των επαγγελματιών υγείας, της κτηνιατρικής και της γεωπονίας σχετικά με τη ΜΑ, ταυτόχρονα με την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της. Τα προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης και τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να περιλαμβάνουν υποχρεωτικά διατομεακή κατάρτιση και μαθήματα ικανοτήτων σχετικά με τη Μικροβιακή Αντοχή, την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων, τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, τη βιοπροφύλαξη και την αντιμικροβιακή επιτήρηση, κατά περίπτωση.

Τα εμβόλια είναι οικονομικώς αποδοτικά και ισχυρά εργαλεία για την πρόληψη των μεταδοτικών νόσων τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα και ως εκ τούτου έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την εξάπλωση των λοιμώξεων που συνδέονται με τη μικροβιακή αντοχή και να μειώσουν τη χρήση αντιμικροβιακών. Είναι αναγκαίο λοιπόν, να ενισχυθεί η διενέργεια του εμβολιασμού, καθώς και η ανάπτυξη και η διάθεση των εμβολίων και η εύκολη πρόσβαση σ’ αυτά.

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις και πάντα με γνώμονα την ασφάλεια του ασθενή και την προάσπιση της δημόσιας υγείας η ΕΥΡΩΠΗ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ:

Να διασφαλίσουν ότι θεσπίζονται μέτρα στον τομέα της ανθρώπινης υγείας για τη στήριξη της συνετής χρήσης αντιμικροβιακών παραγόντων σε περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης, όπως χώροι πρωτοβάθμιας παροχής αυτής και μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας υγείας, με τους εξής τρόπους:

• να σχεδιάσουν μέτρα για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακοποιών ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών συνετής χρήσης εκ μέρους τους
• να θεσπίσουν προγράμματα για τη συλλογή και την ασφαλή απόρριψη των μη χρησιμοποιημένων, ληγμένων και υπόλοιπων αντιμικροβιακών φαρμάκων από την κοινότητα, τα νοσοκομεία και τις μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας, τα φαρμακεία, τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, τους παρόχους κτηνιατρικών φαρμάκων, τις κτηνιατρικές εγκαταστάσεις και τις εγκαταστάσεις παρασκευής αντιμικροβιακών
• να διασφαλίσουν, σε συνεργασία με τα ιδρύματα τριτοβάθμιας και επαγγελματικής εκπαίδευσης, ότι τα εθνικά προγράμματα σπουδών και τα προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης, μεταξύ άλλων στην ιατρική, στη νοσηλευτική, στη μαιευτική, στη φαρμακευτική, στην οδοντιατρική, στην κτηνιατρική, στη γεωργία και στη γεωπονία, περιλαμβάνουν υποχρεωτική διατομεακή κατάρτιση και μαθήματα ικανοτήτων σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή, την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων, τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, τη βιοπροφύλαξη και την αντιμικροβιακή επιτήρηση, συμπεριλαμβανομένης της συνετής χρήσης των αντιμικροβιακών, κατά περίπτωση
• να αυξήσουν και να βελτιώσουν την επικοινωνία και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή και τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών με στόχο την προώθηση της γνώσης και της αλλαγής συμπεριφοράς με τους εξής τρόπους:

   α.   την ανάπτυξη δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης του κοινού με εκστρατείες επικοινωνίας μεγάλης κλίμακας σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή, κυρίως σχετικά με την πρόληψή της μέσω της υγιεινής, ειδικά της υγιεινής των χεριών, και τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών σε εθνικό επίπεδο

   β.   την ανάπτυξη στοχευμένων εκστρατειών επικοινωνίας για την ευαισθητοποίηση συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων, όπως των ηλικιωμένων, με τη χρήση κατάλληλων μέσων και διαύλων επικοινωνίας για τις συγκεκριμένες αυτές ομάδες

• να υποβάλουν δεδομένα σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή και την κατανάλωση αντιμικροβιακών (εθνικό μητρώο) στο παγκόσμιο σύστημα επιτήρησης της μικροβιακής αντοχής και της χρήσης αντιμικροβιακών (Global Antimicrobial Resistance and Use Surveillance System - GLASS) 
• να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές, ιδίως όσον αφορά μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των επαγγελματιών του τομέα της υγείας με τις κατευθυντήριες γραμμές συνετής χρήσης και σχετικά με αποδεδειγμένα αποτελεσματικά μέτρα ευαισθητοποίησης

Ο φαρμακοποιός, ως στυλοβάτης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καλείται ακόμα μία φορά να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στον περιορισμό ενός νοσηρού φαινομένου, όπως η ανθεκτικότητα των μικροβίων και η εξάπλωση των λοιμώξεων που σχετίζονται με την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών στην κοινότητα. Η πρόληψη είναι το παν. Με τη σωστή ενημέρωση των ασθενών, σχετικά με την ορθή χρήση των αντιμικροβιακών, τη συνεπή διενέργεια του ετήσιου αντιγριπικού εμβολιασμού, αλλά και τη γενικότερη ευαισθητοποίηση του κοινού για την αναγκαιότητα των εμβολίων στο γενικό πληθυσμό, ο φαρμακοποιός της κοινότητας μπορεί να επιτύχει, γρήγορα και αποδεδειγμένα, μία καλύτερη πρόγνωση στην αντιμικροβιακή αντοχή και τις επιπτώσεις της στην παγκόσμια υγεία.